"Τα social media δεν βοηθούν καθόλου στο να δημιουργήσεις ένα προσωπικό στυλ, διότι είσαι συνέχεια distracted και βάλλεσαι από χιλιάδες διαφορετικές πληροφορίες". Mιχάλης Πάντος, Fashion Expert

Καλησπέρα σας κ. Πάντο. Θέλω να κλείσετε τα μάτια σας, να μεταφερθείτε πίσω στο 2000 και να μου διηγηθείτε μια πολύ δυνατή στιγμή στην καριέρα σας.

Το πρώτο τεύχος της VOGUE Hellas.

Kαι πως νιώσατε…

Μεγάλη χαρά και μια μεγάλη ελπίδα για το μέλλον.

Ποια είναι η σχέση σας με την μόδα σήμερα;

Η σχέση μου με την μόδα σήμερα είναι πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες 3 δεκαετίες διότι έχουν αλλάξει τα πράγματα άρδην. Μέσα σε αυτό το διάστημα έχω πάρει μια απόσταση, διότι η δική μου αγάπη, τα περιοδικά, αυτή την στιγμή δεν έχουν την ίδια αξία, μετά την μετάβαση στην digital εποχή.

Σας αρέσει η ελληνική μόδα; Πιστεύετε ότι υπάρχει ελληνικό σχεδιαστικό ύφος που το ξεχωρίζει από άλλες χώρες;

Πιστεύω στην ελληνική μόδα, διότι υπάρχουν ιδέες, δύναμη, ταλέντο και γνώση. Τώρα, ελληνικό σχεδιαστικό ύφος δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει πια και γαλλικό ή αγγλικό σχεδιαστικό ύφος, υπάρχει σε ένα πολύ πιο ασαφές πεδίο, αφού τα σύνορα έχουνε πέσει. Οπότε ναι μεν οι βιομηχανίες κάθε χώρας προσπαθούν να έχουν έναν χαρακτήρα, η Γαλλία, η Αμερική, η Αγγλία, η Ιαπωνία κλπ., αλλά δεν νομίζω ότι πέρα από αυτές τις 4-5 μητροπόλεις οι υπόλοιπες χώρες μπορούν να μιλάνε για ένα χαρακτηριστικό ύφος. Εμείς εδώ έχουμε την ιστορία μας για να αντλήσουμε από εκεί κάποια στοιχεία που να μπορούν να λειτουργήσουν σαν ταυτότητα, αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί να διαμορφωθεί κάτι τέτοιο αυτή την στιγμή.

Άρα δεν χρειάζεται να υπάρχει ξεχωριστό στυλ σε χώρες; Μπορούμε να έχουμε ξεχωριστούς σχεδιαστές αλλά όχι κάτι που να διακρίνει το στυλ της μιας χώρας από την άλλη;

Είναι λίγο μοιρασμένα τα χαρτιά. Δηλαδή ξέρουμε ότι η Αμερική έχει πχ μια δωρικότητα, ένα simplicity κλπ, και οι περισσότεροι δουλεύουν προς αυτή την κατεύθυνση, στο American sportswear, επειδή ιστορικά έχουν ένα copywrite. Το ίδιο και η Γαλλία αντίστοιχα με κάποια άλλα χαρακτηριστικά και η Αγγλία και η Ιταλία. Αλλά πρώτα από όλα θεμελιώνεται μια βιομηχανία που στην Ελλάδα δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει καν θεμέλιο, ούτε κρατικός φορέας, επίσημος φορέας και ο νεοσύστατος σύλλογος -HFDA- είναι απλά νεοσύστατος. Άρα πρώτα φτιάχνεις τα θεμέλια και μετά χτίζεις ένα οικοδόμημα που να έχει έναν σχεδιαστικό χαρακτήρα. Νομίζω είναι λίγο νωρίς ακόμη να μιλάμε για χαρακτήρα και ελληνικότητα. Θα μπορούσε μεμονωμένα να το κάνει κάποιο brand, να το βγάλει προς τα έξω αν μπορεί, όπως πχ. η ZEUS + ΔIONE, αλλά στην αρχή υπάρχουν άλλα πράγματα πιο σημαντικά που πρέπει να γίνουνε.

Έχουμε δημιουργικούς σχεδιαστές στην χώρα μας και πόσο ενθαρρύνεται η προσπάθεια τους;

Σαφώς και έχουμε δημιουργικούς σχεδιαστές, διότι ένας σχεδιαστής ξεκινώντας θα πρέπει να είναι δημιουργικός αρχικά, για να μπορέσει να βγάλει ένα προϊόν. Από την άλλη η προσπάθεια τους δεν ενθαρρύνεται με κανέναν τρόπο ούτε από το κράτος ούτε από την πολιτεία. Μεμονωμένα από το καταναλωτικό κοινό μπορεί, αλλά είναι σταγόνα στον ωκεανό. Επιπρόσθετα δεν υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο που να διευκολύνει τημ κατάσταση, δηλαδή το κατασκευαστικό κομμάτι, το εμπορικό κομμάτι κλπ. Όχι απλά δεν υπάρχει απολύτως καμία βοήθεια, αλλά υπάρχουν πάρα πολλά εμπόδια, από τα οποία τα περισσότερα θα μπορούσαν να μην υπάρχουν. Κάποιος από τους πολιτικούς θα έπρεπε να έχει ασχοληθεί σοβαρά και να δημιουργήσει ένα πλαίσιο και ένα υπόβαθρο. Δυστυχώς εδώ το κράτος περιμένει πρώτα να βγάλει από κάπου λεφτά, και μετά να το ενθαρρύνει και να επενδύσει. Άρα φοβάμαι ότι ποτέ δεν θα φτάσει να γίνει κάτι ολοκληρωμένο. Δεν μπορείς να περιμένεις να έχεις σούπερ αθλητές αν δεν τους παρέχεις πρώτα τις βασικές συνθήκες για να προπονηθούν.

Πιο συγκεκριμένα μιλάτε για την φορολόγηση των επιχειρήσεων, για την παραγωγή και άλλα θέματα;

Για τα πάντα! Για τον μηχανισμό, για το retailing, για τους φόρους, για τον τρόπο που δεν διευκολύνονται τα ατελιέ να υπάρχουν και αυτό επαγωγικά δημιουργεί μόνο μεμονωμένες προσπάθειες και φάμπρικες οι οποίες μπορεί να μονοπωλήσουν ή να βάλουν βέτο ή να δημιουργήσουν ένα καθεστώς πολύ απόλυτο και καθόλου φιλικό για να μπορέσει ένας νέος σχεδιαστής να ξεκινήσει. Δεν μπορούν όλα τα παιδιά να ξεκινάνε με ένα budget που το έχουν από την οικογένεια τους, δεν έχουν όλοι λεφτά και ούτε πρέπει να το περιμένουμε αυτό το πράγμα. Φυσικά, δεν υπάρχει ούτε οικονομική ενθάρρυνση. Απ’ ότι έχω ακούσει και χωρίς να είμαι ειδικός, κάποιες προσπάθειες που κάνουν ορισμένοι σχεδιαστές για να αντλήσουν κονδύλια κλπ είναι μετ’ εμποδίων, διότι ο μηχανισμός είναι φτιαγμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να σε δυσκολεύει για να τα παρατήσεις.

Ας πάμε σε ένα άλλο θέμα τώρα. Θα ήθελα με μία λέξη να αναφέρετε το στυλ του Έλληνα και της Ελληνίδας σήμερα.

Με καμία λέξη. Δεν υπάρχει στυλ επειδή δεν υπάρχει το προαπαιτούμενο, που είναι η κουλτούρα και το identity. Αυτό που είπαμε πριν για τις χώρες. Και βεβαίως με τα social media και με όλο αυτό το χαοτικό περιβάλλον που δημιουργούν, αυτόματα, ο κόσμος είναι ακόμη πιο θολωμένος. Πιστεύω πως δεν βοηθούν καθόλου στο να δημιουργήσεις ένα προσωπικό στυλ, διότι είσαι συνέχεια distracted και βάλλεσαι από χιλιάδες διαφορετικές πληροφορίες , ως επί το πλείστον χαμηλού γούστου. Ακόμη και η δουλειά σου να είναι, μπορεί να μπερδευτείς.

Υπάρχει φασισμός της μόδας;

Η μόδα ποτέ δεν επέβαλε. Η μόδα πάντοτε πρότεινε. Ακόμα και σε δεκαετίες που αφορούσαν ένα στυλ, αυτό ήταν μια πρόταση του σχεδιαστή…κανένας ποτέ δεν επέβαλε, οι άνθρωποι το αγαπούσαν και το αφομοίωναν. Η μόδα είναι κατά βάση κάτι πολύπλευρο, φιλελεύθερο και αγκαλιάζει την διαφορετικότητα και το καινοτόμο. Άρα εξ ορισμού δεν μπορεί να υπάρχει φασισμός. Η πεμπτουσία της, το DNA της μόδας είναι η συνεχής αλλαγή.

Αν ήσασταν θεατής μιας πασαρέλας τι θα θέλατε να περνάει από μπροστά σας;

Εγώ δεν είμαι ένας άνθρωπος που έχω στο μυαλό μου κάτι. Κάνω διαφορετικού είδους δημιουργική εργασία, πιο συνθετική, άρα μου είναι πάντοτε πάρα πολύ ευχάριστο να περιμένω να δω τι θα προτείνει ένας σχεδιαστής, τι έχει παράξει ένας φωτογράφος, μια ομάδα ανθρώπων σε ένα event, σε ένα show, σε ένα lookbook, σε μια καμπάνια κλπ. Το περιμένω αυτό, ακόμα και αν ήδη έχω κάτι στο μυαλό μου. Αυτόματα σε βάζει σε έναν άλλο τρόπο σκέψης και απόστασης από αυτό που θα δεις. Δεν θέλω να περιμένω κάτι, διότι έτσι γίνεται κανείς και πολύ επικριτικός μετά, του στυλ «ο τάδε δεν ήταν τόσο καλός όσο την προηγούμενη φορά». Όχι! Ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ταχύτητα του και δικαίωμα στα λάθη του και δικαίωμα στο μπρος πίσω. Είναι μέρος της δημιουργικής διαδικασίας αυτά τα στοιχεία.

Άρα παρατηρούμε με αρχάριο νου!

Ακριβώς. Η παρατήρηση είναι από τις λέξεις κλειδιά για έναν άνθρωπο που δουλεύει σε αυτό το χώρο. Στη μόδα γενικά.

Θα ήθελα την γνώμη σας για τις εμπορικές εκθέσεις και τα fashion shows της χώρας μας.

Για τις εμπορικές εκθέσεις δεν μπορώ να εκφέρω άποψη, διότι δεν τις έχω μελετήσει. Για τα shows, επειδή και αυτά υπόκεινται στην υποκειμενική δυνατότητα του εκάστοτε σχεδιαστή, φορέα κλπ, έχω δει πολύ ωραία πράγματα, έχω κάνει κι εγώ πολύ ωραία πράγματα, και λιγότερο ωραία, και λάθη κλπ. Πιστεύω γενικά ότι πρέπει να υπάρχουν και να γίνονται. Ιδιαίτερα τα fashion shows πρέπει να γίνονται. Είναι ένα ακριβό παιχνίδι, αλλά μέσα από αυτή τη διαδικασία της επανάληψης και του λάθους /σωστού, εξελίσσεσαι. Έχω δει πολύ ωραία πράγματα από Έλληνες σχεδιαστές, που ήτανε θαυμαστά για τα δεδομένα τους και τα εργαλεία που είχανε στα χέρια τους.  

 Σας ευχαριστούμε!

Η συντακτική ομάδα του The Trendsetters.gr